Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych RP, którego członkiem jest nasza spółdzielnia złożył petycję do Parlamentu Europejskiego, specjalnego sekretarza ds. mieszkalnictwa przy ONZ oraz skargę do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich
w związku z naruszeniem zasady praworządności, o której mowa w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej przez zapisy ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze.
Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. zawiera liczne niekonstytucyjne rozwiązania, na które Związek wielokrotnie zwracał uwagę w trakcie procesu legislacyjnego. Ustawa, która weszła w życie
z dniem 9 września 2017 r. doprowadziła bowiem do:
■ pozbawienia członkostwa w spółdzielniach mieszkaniowych ponad pół miliona osób,
którym przysługiwała ekspektatywa spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
a także członków spółdzielni, którzy oczekiwali na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych,
■ pozbawienia członków uprawnionych ze spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu
mieszkalnego możliwości dysponowania swoim prawem,
■ promowania systemu zadłużania się wśród członków spółdzielni mieszkaniowych
i przerzucania tych kosztów na członków wywiązujących się ze swoich zobowiązań,
■ pozbawienia tylko sektora spółdzielni mieszkaniowych funduszy własnych oraz
możliwości ich budowania na przyszłość,
■ pozbawienia spółdzielni mieszkaniowych charakteru prawnego spółdzielni w rozumieniu Międzynarodowych Zasad Spółdzielczych oraz ustawy - Prawo spółdzielcze, co stanowi oczywiste naruszenie zasady równości oraz niedyskryminacji, o których mowa w art. 32 Konstytucji RP
- Liczę, mając na uwadze losy milionów członków spółdzielni mieszkaniowych, że nasze skargi doprowadzą do zgodności ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z ustawą zasadniczą oraz
z Międzynarodowymi Zasadami Spółdzielczymi - podkreśla dr Jankowski, prezes Zarządu Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych RP.
- Na powyższe zwróciła także uwagę sekcja mieszkalnictwa Międzynarodowego Związku Spółdzielczego (Cooperative Housing International), która w uchwale z dnia 6 czerwca 2018 r. na posiedzeniu w Tallinie (Estonii) jednogłośnie potępiła rozwiązania zawarte w ustawie z dnia
20 lipca 2017 r. jako niekonstytucyjne, sprzeczne z Międzynarodowymi Zasadami Spółdzielczymi oraz godzące w interesy członków spółdzielni mieszkaniowych w Polsce - zauważa radca prawny Piotr Pałka wspólnik w Kancelarii Derc Pałka Kancelaria Radców Prawnych s,c. w Warszawie, która specjalizuje się prawie spółdzielczym oraz europejskim. - Wierze, że będziemy mogli uniknąć takich sytuacji w przyszłości poprzez wpisanie spółdzielni, nie tylko mieszkaniowych, ale także innych branż spółdzielczych, wprost do Konstytucji RP, gwarantując im ochronę w ustawie zasadniczej, tak jak to ma miejsce w wielu porządkach prawnych np. we Włoszech, Portugalii czy Hiszpanii. Trwające obecnie prace nad nową Konstytucją są do tego dobrą okazją.
Jak wskazuje mecenas Pałka, ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo spółdzielcze, która miała na celu dostosowanie przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych do wyroków Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 lutego 2012 r. (sygn. akt P 17/10), z dnia 27 czerwca 20136 r. (sygn. akt K 36/12) oraz z dnia 5 lutego 2015 r. (sygn. akt K 60/13) przybrała z niezrozumiałych przyczyn-na etapie prac legislacyjnych w Senacie - ostatecznie kształt aktu prawnego, który ewidentnie pozostaje w sprzeczności z normami konstytucyjnymi oraz z Międzynarodowymi Zasadami Spółdzielczymi.
- Pragnę podkreślić, iż ustawa ta przede wszystkim pozbawiła spółdzielnie mieszkaniowe charakteru prawnego spółdzielni jako takiej, gdyż na podstawie przepisu art. l pkt l ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo spółdzielcze - dodano w art. l ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.
o spółdzielniach mieszkaniowych nowy ust. 9, w świetle którego nie stosuje się przepisów ustawy wymienionej w ust. 7 dotyczących udziałów i wpisowego (...). Natomiast w świetle przepisu
art. 1§1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. ustawy - Prawo spółdzielcze, spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym
i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Tym samym pozbawiono spółdzielnie mieszkaniowe ich funduszy własnych, a w konsekwencji ich charakteru prawnego jako spółdzielni - wskazuje mecenas Pałka. D
Ps. Tekst stanowi przedruk artykułu redakcyjnego z miesięcznika spółdzielczego „Tęcza”
Zarząd ŻSM